Je staat te twijfelen bij de aquariumwinkel. Die prachtige onderwaterwereld trekt je aan, maar je hoort al die verhalen over het tijdrovende onderhoud. Hoeveel uren ben je eigenlijk kwijt aan een aquarium? En wat houdt dat onderhoud precies in?
Laat ik eerlijk zijn: een aquarium kost tijd. Maar waarschijnlijk veel minder dan je denkt. De meeste beginnende aquariumhouders schatten de benodigde tijd veel te hoog in, terwijl ervaren hobbyisten vaak vergeten hoeveel werk ze in het begin hadden. De waarheid zit ergens daartussenin.
De dagelijkse routine: minder dan je koffie zetten
Voor een gemiddeld zoetwateraquarium van 100 liter ben je dagelijks ongeveer 5 minuten kwijt. Dat klinkt misschien weinig, maar deze korte momenten zijn cruciaal. Je controleert of alle vissen gezond zwemmen, kijkt naar de watertemperatuur en geeft voer.
Het voeren zelf duurt maar een minuutje, maar de observatie is net zo belangrijk. Door dagelijks naar je vissen te kijken, leer je hun normale gedrag kennen. Zo merk je snel op wanneer er iets mis is.
Bij een red sea aquarium komt daar nog het controleren van de verlichting bij. Zeeaquaria hebben vaak complexere verlichting voor koralen, en die schakel je meestal handmatig in en uit. Tenzij je een timer hebt natuurlijk.
Wekelijkse taken: de echte klus
Hier wordt het interessanter. Elke week investeer je zo’n 30 tot 45 minuten in je aquarium. Het grootste deel van die tijd gaat zitten in het verversen van het water. Voor een zoetwateraquarium vervang je meestal 20-25% van het water.
Die waterverversing betekent:
- Oud water eruit zuigen met een slang
- Eventueel de bodem schoonzuigen
- Nieuw water erin gieten (op de juiste temperatuur)
- Waterwaarden controleren
Het lijkt veel, maar als je eenmaal de routine hebt, gaat het vlot. Het schoonzuigen van de bodem doe je trouwens niet overal. Veel aquariumhouders laten bepaalde hoeken bewust met rust, zodat nuttige bacteriën hun werk kunnen doen.
Ook het schoonmaken van de ruiten staat op het weekprogramma. Algen groeien nu eenmaal, vooral aan de voorkant waar het licht het sterkst is. Met een algenschraper ben je daar zo klaar mee.
Maandelijkse onderhoudstaken
Eens per maand duik je wat dieper in het onderhoud. Dan controleer je de filtermedia en maak je waar nodig schoon. Belangrijk: vervang nooit alle filtermedia tegelijk. Die zitten vol nuttige bacteriën die je nodig hebt voor een gezond aquarium.
Ook de verlichting verdient maandelijks aandacht. Stof op de lampen vermindert de lichtopbrengst, dus een snelle schoonmaak loont. Bij LED-verlichting is dit minder vaak nodig dan bij oudere TL-buizen.
De planten krijgen dan ook hun beurt. Dode bladeren wegknippen, woekerende soorten inkorten en eventueel nieuwe planten bijplanten. Dit is eigenlijk het leukste onderdeel van het aquariumhobby – je aquarium langzaam zien evolueren.
Zeeaquaria: een andere league
Zeeaquaria vragen meer aandacht dan zoetwateraquaria. Waar je bij zoetwater vooral naar nitraat en pH kijkt, komen bij zeewater parameters als alkaliniteit, calcium en magnesium bij. Die meet je niet dagelijks, maar wel wekelijks.
Het maken van zeewater kost ook tijd. Je kunt kant-en-klaar zout kopen, maar dat mixen en op temperatuur brengen duurt langer dan kraanwater gebruiken. Reken op een extra 15 minuten per waterverversing.
Koralen hebben bovendien hun eigen behoeften. Ze willen specifieke voeding, optimale waterstroom en stabiele parameters. Een riffaquarium vraagt gemakkelijk dubbel zoveel tijd als een gewoon zoetwateraquarium.
De onverwachte momenten
Niet alle onderhoud is gepland. Soms valt er apparatuur uit, wordt een vis ziek of krijg je ineens een algenproblemen. Deze onverwachte momenten kunnen veel tijd kosten, vooral als je nog niet veel ervaring hebt.
Een defecte filter betekent bijvoorbeeld dat je snel actie moet ondernemen. Vissen kunnen niet lang zonder zuurstof en filtratie. Gelukkig gebeuren zulke noodgevallen niet vaak, maar reken er wel op dat ze voorkomen.
Ook het bijleren kost tijd. Vooral in het begin lees je veel over aquariumhobby, bekijk je YouTube-filmpjes en vraag je advies op forums. Die tijd telt eigenlijk ook mee bij het aquariumonderhoud.
Automatisering: je beste vriend
Moderne technologie kan veel werk uit handen nemen. Automatische voeders zorgen dat je tijdens vakanties niet hoeft te regelen. Timers schakelen verlichting automatisch in en uit. En doseeropstellingen houden parameters in zeeaquaria stabiel.
Deze apparatuur kost geld, maar bespaart enorm veel tijd. Een automatische waterververser bijvoorbeeld haalt het wekelijkse water verversen bijna helemaal weg. Je hoeft alleen nog te controleren of alles goed gaat.
Voor beginners raad ik niet aan om meteen alles te automatiseren. Je leert meer van je aquarium door het handmatig te onderhouden. Maar na een jaar of twee mag je best investeren in tijdbesparende hulpmiddelen.
